Tin tức
Những điều thú vị về món gà rán
Gà rán gần như là một món không thể quen thuộc hơn trong cuộc sống bận rộn. Nó thường là món ăn chính tại các cửa hàng thức ăn nhanh và cũng là một món mà không chỉ người lớn mà cả con nít đều mê. Vậy anh em có biết ai đã nghĩ ra cái món gà rán “thần thánh” này? Nó từng là một món ăn xa xỉ! … Dưới đây là những thông tin thú vị về gà rán.
Ai phát minh ra món gà rán? Scotland, Ai Cập hay châu Phi?
Mặc dù người Scotland hay người Ai Cập không được xem là những người trực tiếp phát minh ra món gà rán nhưng các nhà sử học cho rằng cả 2 đều có công tạo ra món ăn này. Giữa năm 7500 đến 5000 TCN, gà rừng đã được thuần hóa tại Đông Nam Á và món gà hầm bắt đầu xuất hiện trong thực đơn của người Trung Quốc, Tây Phi và Trung Đông. Từ Trung Đông, con gà đã đến Ai Cập cổ đại nơi hình ảnh của nó được vẽ trên các ngôi mộ của Pharaoh và được dùng làm thức ăn cho những người nô lệ xây dựng kim tự tháp.
Từ Ai Cập, gà vươn đôi cánh đến Hy Lạp, phần còn lại của Địa Trung Hải và sau đó đến quần đảo Anh. Sau đó, gà rán là món ưa chuộng tại Hoa Kỳ và người ta cho rằng nó được những người Scotland nhập cư mang đến. Người Scotland thích ăn gà rán trong mỡ hơn là gà luộc hay gà nướng theo kiểu của người Anh.
Tuy nhiên, một bài báo trên tờ Atlantic cho rằng người Tây Phi có truyền thống rán thức ăn trong dầu nóng và món gà rán mà chúng ta biết ngày nay bắt nguồn từ miền Nam nước Mỹ tức là do những người nô lệ châu Phi mang đến.
QUẢNG CÁO
Miền Nam nước Mỹ đã hoàn thiện công thức làm món gà rán:
Công thức làm món gà rán đầu tiên tại Mỹ xuất hiện trong một cuốn sách có tên là “The Virginia Housewife Or Methodical Cook” xuất bản năm 1825. Cuốn sách này được viết bởi Mary Randolph – bà là người quản lý nhà trọ và anh trai của bà Mary đã lấy con gái của vị tổng thống thứ 3 của Mỹ – Thomass Jefferson. Cuốn sách của Randolph được xem là một trong những sách dạy nấu ăn đầu tiên từng được xuất bản tại Hoa Kỳ và việc đưa công thức nấu món gà rán vào sách phần nào cho thấy nó chiếm một vị trí nhất định trong bức tranh ẩm thực Mỹ. Công thức làm gà rán của Randolph có lẽ đã quá quen thuộc với mọi gia đình Mỹ ngày nay khi ai cũng có thể mua gà chế biến sẵn, cắt ra, tẩm bột, thêm muối và sau đó chiên giòn trong chảo dầu.
Trước thế chiến thứ 2, gà rán là một món chỉ dành cho những dịp đặc biệt:
Trước thế chiến thứ 2, gà rán là một món ăn đặc biệt vì thịt gà không rẻ do sự khan hiếm và thời đó người ta cũng ít có nhu cầu ăn một món có hàm lượng chất béo cao như vậy. Thêm vào đó, món gà rán tốn nhiều thời gian chuẩn bị, nhất là việc người rán gà phải túc trực bên bếp để đảm bảo miếng gà đạt được độ chín và độ giòn mong muốn. Gà rán hiếm khi xuất hiện tại các nhà hàng, phải đến đầu những năm 1900.
Những người nô lệ da đen đã khiến gà rán “cất cánh”:
Luật nô lệ (Slave Codes) tại miền Nam nước Mỹ khi xưa cấm những người nô lệ sở hữu lợn (heo) hoặc gia súc khác ngoại trừ gà bởi họ cho rằng gà là một thứ quá tầm thường để cấm. Lệnh cấm này cùng với thực tế là thịt gà rất ngon khiến món gà rán trở thành một món ăn khoái khẩu của những người nô lệ cũng như những người chủ đồn điền được họ nấu cho ăn.
Thật không may là việc ăn gà rán lại gắn liền với định kiến chủng tộc. Hồi thế kỷ 19, một cây bút nổi tiếng từng viết: “nếu cách ly người da đen với lũ gà, họ có thể sẽ tiều tụy và chết”. Thậm chí trong bộ phim “Birth of a Nation” năm 1915 có một cảnh mỉa mai sự “nguy hiểm” khi bầu chọn người da đen nắm giữ các vị trí trong bộ máy chính quyền bằng hình ảnh những người da đen chen lấn xô đẩy nhau chỉ để được ăn gà rán.
Thế nhưng không chỉ là một món ăn khoái khẩu, gà rán còn là công cụ để cải thiện cuộc sống của nhiều người. Trong và sau cuộc nội chiến Mỹ, những người phụ nữ Mỹ gốc Phi tại Gordonsville, bang Virginia thường bán gà rán và cà phê nóng cho hành khách trên các chuyến tàu hỏa. Sau này, Gordonsville được mệnh danh là “Kinh đô gà rán của thế giới” và tại đây còn có lễ hội gà rán thường niên.
Theo luật Jim Crow tại miền Nam nước Mỹ thì người Mỹ gốc Phi không được phép đến ăn tại hầu hết các nhà hàng vào thời điểm trước những năm 1960. Vì vậy, họ thường mang theo gà rán trong hộp đựng giày, lót bằng giấy sáp khi ra ngoài và đặc thù món gà rán không cần phải trữ lạnh thành ra nó cực kỳ lý tưởng để đem theo trong các chuyến đi xa bằng xe hơi hay trên tàu.
Không phải loại gà nào cũng phù hợp để làm gà rán:
Ngày nay khi ra mua gà tại các siêu thị thì đa phần sẽ là gà công nghiệp – loại gà thịt được lai tạo đặc biệt để phù hợp với mọi kiểu nấu, kể cả rán. Những con gà già có thịt chắc hơn, đòi hỏi phải rán ở nhiệt độ thấp trong thời gian dài. Do đó vào thời điểm ban đầu, khi chưa có gà công nghiệp thì người ta chọn những con gà non như gà trống hay gà mái tơ bởi chúng dễ rán ở nhiệt độ cao và có thể rán nhanh hơn. Tuy nhiên, loại gà non này chỉ có vào mùa xuân và hè nên món gà rán nghiễm nhiên trở thành một món ăn xa xỉ.
Đại tá Sanders – ông già KFC
Harland Sanders – có thể bạn không biết đến ông nhưng chắc chắn đã nhìn thấy mặt ông – người đàn ông trên biểu tượng gà rán KFC. Sanders từng làm rất nhiều nghề khác nhau từ bán lốp xe hơi, kinh doanh xăng dầu và cũng từng là một quân nhân. Danh xưng “đại tá” được thống đốc bang Kentucky trao tặng cho Sanders nhằm vinh danh ông vào năm 1936. Ông đã nghĩ ra một công thức làm gà rán đặc biệt và một phương pháp để rán gà siêu nhanh bằng nồi áp suất. Trước khi KFC trở thành một gã khổng lồ trong lĩnh vực thức ăn nhanh thì Sanders ban đầu bán món gà rán tại một nhà hàng tự mở ở Corbin, bang Kentucky nhưng không thành công.
Tuy nhiên, Sanders lại thành công trong việc bán công thức làm gà rán này cho một nhà hàng khác và từ đây ông có được ý tưởng lớn. Ở tuổi 65, ông vẫn bước ra đường rao bán công thức làm gà rán của mình và nhượng quyền sử dụng thương hiệu “Kentucky Fried Chicken” cho bất cứ ai quan tâm chỉ để đổi lại 5 cent cho mỗi con gà được bán ra. Ông xuất hiện với bộ trang phục màu trắng – thứ sau này trở thành biểu tượng của ông cũng như thương hiệu KFC. Đến năm 1964 khi rao bán công ty thì Sanders đã có đến 600 cửa hàng nhượng quyền.
Ngày nay, KFC là một trong những thương hiệu thức ăn nhanh nổi tiếng nhất thế giới với hơn 18.000 cửa hàng nhượng quyền, có mặt tại 115 quốc gia. KFC dần tạo nên sự ảnh hưởng trong văn hóa đại chúng, tại Nhật – một quốc gia thuần Á Đông thì vào lễ Giáng Sinh bắt buộc phải có một xô gà rán KFC.
Có rất nhiều biến thể của món gà rán trên thế giới:
Món gà rán đi liền với văn hóa ẩm thực của người Mỹ nhưng thực tế mỗi quốc gia lại có một món gà rán riêng. Chẳng hạn như tại Hàn Quốc, người ta có món Dakgangjeong – gà rán 2 lần dùng kèm sốt cay ngọt; tại Nhật thì có món gà rán Karaage trong đó miếng gà được cắt nhỏ, tẩm ướp với gừng, tỏi, cá bào (katsuobushi), bột khoai tây và rán trong dầu đun già; Thái Lan thì có món gà rán tẩm nhiều gia vị ăn với xôi, Indonesia có gà rán Ayam Goreng (ảnh trên); Senegal có gà rán phủ bột đậu phộng …
Gà rán cay kiểu Nashville – siêu cay, cực nhiều calo:
Món gà rán kiểu Nashville có vị rất cay và nổi tiếng đến độ KFC cũng phải bán món gà rán này tại Mỹ. Trước khi rán thì miếng gà được tẩm ướp trong một xô dầu ngâm ớt từ đó khiến hàm lượng calo của món ăn này siêu cao. Vì vậy bạn phải nghĩ lại trước khi thử món gà rán trứ danh này, không ăn cay được hay sợ béo, đừng nên thử 😁.
Có 3 phương pháp rán gà chính:
Rán ngập dầu là phương pháp phổ biến, đơn giản nhất để có được miếng gà chín, giòn đều. Rán áp suất hay broasting tốn ít thời gian hơn so với ráp ngập dầu, lý tưởng nhất để rán gà non. Rán bằng chảo gang là kỹ thuật lâu đời nhất và tốt nhất bởi người nấu có thể kiểm soát mức độ chín giòn của miếng gà cũng như màu sắc.